Archive
આટલી જગા માટે – બરકત વિરાણી ‘બેફામ’
હવે તો ઝંખી રહ્યો છું વેદના માટે,
ગયા દિવસ કે તડપતો હતો દવા માટે…
તું સાકી, એમને તરસાવજે સુરા માટે,
જરુર જેમને, દુઃખની નથી પીવા માટે…
ભર્યાં છે આંખમાં આંસુ મેં બેવફા માટે,
હું સાચા નીર વહાવું છું ઝાંઝવા માટે…
જીવો ન એમ જગતમાં ખુદાના બંદાઓ,
જગતમાં સ્થાન નથી જાણે કે ખુદા માટે…
દિવાનગીથી જમા થાય એટલાં લોકો,
રહે ન વ્યક્તિ કોઇ એમની સભા માટે…
છે મારા આવતા દિવસોની ઉન્નતી એમાં,
જે હાથ આજ ઊંચા થાય છે દુઆ માટે…
મેં હાથ પણ લગાડ્યો એ તુચ્છ દુનિયાને,
સિકંદર આવ્યો હતો જેને જીતવા માટે…
છતાં બધાયે લૂંટી લીધી જીંદગી મારી,
જગતમાં જીવતો હતો નહિ તો હું બધા માટે…
કબરને જોઇને દુઃખ એ જ થાય છે બેફામ,
તમારે મરવું પડ્યું આટલી જગા માટે…
– બરકત વિરાણી ‘બેફામ’
જગતની હવા મને – બરકત વિરાણી ‘બેફામ’
આમેય છેતરે છે જગતમાં બધા મને,
આપ્યા કરો તમેય ભલે વાયદા મને…
લાગ્યાં જગતનાં લોક સુખી માનવા મને,
આવી રહી છે એમ દુઃખોની મજા મને…
જીવનનું કેમ કાંઇ મને ભાન પણ નથી?
આ કોણ ક્યાંથી પાઇ રહ્યું છે સુરા મને?
હાજર તમે છો એટલે બેસી રહ્યો છું હું,
ગમતી નથી નહી તો તમારી સભા મને…
પરદા ઉપર નિસાર છે દર્શનની ઝંખના,
જોયાં નહીં મેં કિન્તુ એ જોતાં રહ્યાં મને…
રુંધે છે મારો માર્ગ, સિતમની સીમા જુઓ,
દેતા નથી જે સ્થિર થવાની જગા મને…
માંગુ જો એની પાસ, બધાં સુખ મને મળે,
દુઃખ એ જ છે કે ભૂલી ગયો છે ખુદા મને…
એ સારું છે કે વાત નથી એના હાથની,
દુશ્મન નહીં તો માગવા ન દે દુઆ મને…
બેફામ શ્વાસ અટકી ગયો તેથી શું થયું?
માફક ક્યાં આવતી હતી જગતની હવા મને…
– બરકત વિરાણી ‘બેફામ’
તો સારું હતું – બરકત વિરાણી ‘બેફામ’
મારે માટે તું અગર ના હોત તો સારું હતું,
અથવા હું તારા વગર ના હોત તો સારું હતું…
જે જગા પર જીન્દગીનો માર્ગ બદલાઇ ગયો,
એ તમારી રહેગુઝાર ના હોત તો સારું હતું…
પ્રેમ બદલે એને મારા પર દયા આવી ગઇ,
મારી હાલતની ખબર ના હોત તો સારું હતું…
ઓ ખુદા, જ્યાં જાઉં છું ત્યાં બંધ દ્ધારો જોઉં છું,
આ જગતમાં કોઇ ઘર ના હોત તો સારું હતું…
મંઝિલો સૌ કલ્પનાના મહેલ થઇ ને રહી ગઇ,
આટલી કપરી સફર ના હોત તો સારું હતું…
જેમ માગેલી દુઆની કંઇ નથી હોતી અસર,
એમ દુઃખની પણ અસર ના હોત તો સારું હતું…
હોય સંકટનો સમય તો પણ ખુદા ના સાંભરે,
એટલી મારી સબર ના હોત તો સારું હતું…
મોતનીયે બાદ ઓ બેફામ, નિંદા આપની,
આપ દુનિયામાં અમર ના હોત તો સારું હતું…
– બરકત વિરાણી ‘બેફામ’
વાત ગોળગોળ ન કર – રમેશ પારેખ
કંઈક કષ્ટ છે એ વાત ગોળગોળ ન કર,
જે કહેવું હોય તે કહી નાખ, ચોળચોળ ન કર…
છે સ્તબ્ધ સાંજ, તું બારી સમીપ ઊભો છે,
સજળ છે આંખ ને હસવાનો આમ ડોળ ન કર…
પીડા જો નગ્ન રહેશે તો કુદરતી રહેશે,
તું કોઈ વસ્ત્ર એને માટે ખોળખોળ ન કર…
રહેશે એ જ વજન, એ જ વલણ, એ જ ચમક,
મનુષ્યને તું ત્રાજવામાં તોળતોળ ન કર…
ભીનું રહસ્ય હતું, આંખથી ન સચવાયું,
તું વ્યર્થ ઢાંકપિછોડો, અરે કપોળ ન કર…
બધી વસંત કાંઈ નમણી નથી હોતી, રમેશ,
બધી વસંતમાં તું જીવ ઓળઘોળ ન કર…
– રમેશ પારેખ
આસપાસ – મનોજ ખંડેરીયા
કૈ શૂન્યતાના થર ચડ્યા અંબરની આસપાસ,
એકલતા કેવી વ્યાપી છે ઇશ્વરની આસપાસ…
કૂદી પડે છે કાંટા ઉપરથી પ્રથમ, અને,
રઝળ્યા કરે પળો પછી ટાવરની આસપાસ…
નિંદરની સાથ જીવ તો ઊડી ગયા પછી,
સ્વપ્નોમાં શબ પડી રહ્યાં બિસ્તરની આસપાસ…
એકમેકમાં દીવાલ ઘરોની મળી જશે,
પહેરો સતત ભર્યા કરો ઉંબરની આસપાસ…
હમણાં જ હું હતો ને અચાનક ગયો છું ક્યાં?
રખડું છું શોધવા મને હું ઘરની આસપાસ…
– મનોજ ખંડેરીયા
ખાલી કરી જવાના – અમૃત ‘ઘાયલ’
રસ્તો નહીં જડે તો રસ્તો કરી જવાના,
થોડા અમે મુંઝાઇ મનમાં, મરી જવાના…
નિજ મસ્ત થઈ જીવન આ પૂરું કરી જવાના,
બિન્દુ મહિં ડૂબીને સિન્ધુ તરી જવાના…
કોણે કહ્યું કે ખાલી હાથે મરી જવાના?
દુનિયાથી દિલના ચારે છેડા ભરી જવાના…
છો ને ફર્યા, નથી કંઈ દીથી ડરી જવાના,
એ શું કરી શક્યા છે, એ શું કરી જવાના…
મનમાં વિચાર શું છે? અવિરામ કંઈ દીપક છે,
પ્રકાશ આંધીઓ માં પણ પાથરી જવાના…
એક આત્મબળ અમારું દુ:ખ માત્રની દવા છે,
હર ઝખ્મને નજરથી ટાંકા ભરી જવાના…
સ્વયં વિકાસ છીએ, સ્વયં વિનાશ છીએ,
સ્વયં ખીલી જવાના, સ્વયં ખરી જવાના…
સમજો છો શું અમોને, સ્વયં પ્રકાશ છીએ,
દીપક નથી અમે કે ઠાર્યા ઠરી જવાના…
અય કાળ, કંઇ નથી ભય, તું થાય તે કરી લે,
ઇશ્વર સમો ધણી છે, થોડા મરી જવાના?
યાંત્રિક છે આ જમાનો ફાવે છે વેગવાળા,
એ યુગ ગયા વિચારી પગલાં ભરી જવાના…
દુનિયા શું કામ ખાલી અમને મિટાવી રહી છે?
આ ખોળીયું અમે ખુદ ખાલી કરી જવાના…
– અમૃત ‘ઘાયલ’
કોણ માનશે – ‘મરીઝ’
તુજ બેવફાઈમાં છે વ્યથા કોણ માનશે,
જે જોઈ છે મેં તારી દશા, કોણ માનશે…
મારા ગુનાહો જોઈ, મને બેશરમ ન માન,
સાથે જ ભોગવું છું સજા, કોણ માનશે…
દિલ મારું, પ્રેમ મારો, અને એમની શરત,
મેં ખુદ કહી છે કેટલી ‘ના’ કોણ માનશે…
વરસો થયા હું જેમની મહેફીલથી દૂર છું,
ત્યાં પણ હજી છે મારી જગા, કોણ માનશે…
છે ખુશનસીબ વ્યક્ત કરે જે ઉદારતા,
દિલમાં રહી ગઈ તે દયા, કોણ માનશે…
જે વાત પર બધાએ શિખામણ દીધી ‘મરીઝ’,
સંમત હતો હું એમાં ભલા, કોણ માનશે…
– ‘મરીઝ’
જીંદગીની દડમજલ થોડી અધૂરી રાખવી – વેણીભાઈ પુરોહિત
જીંદગીની દડમજલ થોડી અધૂરી રાખવી,
ચાલવું સાબિત કદમ, થોડી સબૂરી રાખવી…
જીવવું છે, ઝૂરવું છે, ઝૂઝવું છે, જાનેમન,
થોડી અદાઓ ફાંકડી, થોડી ફિતૂરી રાખવી…
જોઇ લેવું આપણે, જોનારને પણ છૂટ છે,
આંખને આકાશના જેવી જ ભૂરી રાખવી…
ભાનભૂલી વેદનાઓ વલૂરી નાખવી,
જ્વાલા ભલે ભડકી જતી, દિલમાં ઢબૂરી રાખવી…
જામમાં રેડાય તેને પી જવાનું હોય છે,
ઘૂંટડે ને ઘૂંટડે તાસીર તૂરી રાખવી…
કેફીઓના કાફલા વચ્ચે જ જીવી જાણવું,
થોડુંક રહેવું ઘેનમાં, થોડીક ઘૂરી રાખવી…
ઝંખનાઓ જાગતી બેઠી રહે છે રાતદિન,
જાગરણની એ સજાને ખુદને પૂરી રાખવી…
એમના દરબારમાં તો છે શિરસ્તો ઔર કંઇ,
ફૂંક સૂરીલી અને બંસી બેસૂરી રાખવી…
બાજ થઇને ઘૂમવું અંદાજની ઊંચાઇ પર,
ઈશ્ક ખાતર બુલબુલોની બેકસૂરી રાખવી…
– વેણીભાઈ પુરોહિત
તારે હાથે લખાઇ જીવું છું – ભગવતીકુમાર શર્મા
શ્વાસથી છે સગાઇ જીવું છું,
આમ તો ખોટ ખાઇ જીવું છું…
મેદનીથી કપાઇ જીવું છું,
મારી ભીતર લપાઇ જીવું છું…
હું ગુનેગાર તો નથી તો પણ,
પંડથી પણ છુપાઇ જીવું છું…
શ્વાસની તો નથી ગતાગમ પણ,
વાંસળીમાં પુરાઇ જીવું છું…
સ્પર્શ કરશો તો માત્ર ખાલીપો,
હું તો સ્મરણે સમાઇ જીવું છું…
આ ગઝલ મારી છે હયાતી પણ,
તારે હાથે લખાઇ જીવું છું…
– ભગવતીકુમાર શર્મા
લોકકથા – ‘સૈફ’ પાલનપુરી
એક રાજાએ એક પંડિતને એવું એક ફરમાન કર્યું,
આજ સુધી ના ખીલ્યાં એવાં જ્ઞાની ફૂલ ખિલાવી દ્યો,
સ્મિત કરીને પંડિત બોલ્યા ‘રાજન, મારું કામ નહીં’,
એ માટે તો ક્યાંકથી કોઇ પ્રેમિકા બોલાવી લ્યો…
પાનખરો જે અજવાળે એ દીપિકાને લઇ આવો,
હર્ષિત થઇને રાજા બોલ્યો, ‘પ્રેમિકાને લઇ આવો.’,
સૈનિક બોલ્યા હે રાજેશ્વર, સોંપેલું આ કામ છે શું?,
પ્રેમિકાનું નામ છે શું? ને પ્રેમિકાનું ઠામ છે શું?
ચોર લૂંટારુ હોય તો રાજન પકડીને હાજર કરીએ,
શત્રુ હોય જો કિલ્લા સમ તો સામે જઇને સર કરીએ,
પણ આવી શોધનું હે અન્નદાતા અમને તો કંઇ જ્ઞાન નથી,
પ્રેમિકા શું? પ્રેમી છે શું? કંઇ એનું અમને ભાન નથી…
પંડિત બોલ્યા પ્રેમિકા છે પ્રેમિકાનું એક જ નામ,
બારે માસ વસંતો જેવું જ્યાં હો ત્યાં છે એનું ઠામ,
સૈનિક ચાલ્યા શોધ મહીં ને શોધ કરીને લઇ આવ્યા,
શહેરમાં જઇ એક ડોસીમાને હરીફરીને લઇ આવ્યા…
બોલ્યા માલિક સમજ પડે ના એવું કંઇ સમજાવે છે,
આ ડોસીને પ્રેમિકાના નામે સૌ બોલાવે છે,
લગ્નપ્રસંગે સૌથી પહેલાં એનું ઘર શણગારે છે,
એની આશિષ સૌથી પહેલાં મંડપમાં સ્વીકારે છે…
રાજા શું કે શું પંડિતજી સૂણીને સૌના મન ઝૂમ્યાં,
વારાફરતી જઇને સૌએ ડોસીમાના પગ ચૂમ્યા,
આંખ ઉઠાવી ડોસીમાએ રાજા ઉપર સ્થિર કરી,
બોલ્યા બેટા, જીવી ગઇ છું આખું જીવન ધીર ધરી…
પરદેશી જો પાછો આવત મારે પણ એક હીરો હોત,
મારે ખોળે પણ રમનારો તારા જેવો વીરો હોત,
વાત પુરાણી યાદ આવી ને આંખથી આંસુ છલકાયાં,
જ્યાં જ્યાં ટપક્યાં એ આંસુ ત્યાં ફૂલ નવાં સર્જાયાં…
– ‘સૈફ’ પાલનપુરી
મા ગુર્જરી 